یادداشت
علی‌الله سلیمی دبیر تحریریه
وظیفه فراموش شده شهروندی
تولید انواع پسماند در جوامع شهری با رعایت برخی نکات اصولی قابل کنترل و حتی کاهش است اما نبود یک برنامه مدون که جنبه‌های تشویقی و حمایتی را همواره در دستور کار قرار دهد و همزمان شهروندان را با اصول صحیح تفکیک انواع پسماندها آشنا کند، باعث شده هریک از شهروندان متناسب با دانش و توانایی خود با این مسئله برخورد کنند
که نتیجه آن، تولید بیشتر انواع پسماندهاست که تداوم آن می‌تواند به محیط‌زیست پیرامون‌مان هم صدمات جبران‌ناپذیری را وارد کند. در این راستا، بسیاری از کارشناسان حوزه بازیافت که در محدوده مناطق شرق تهران فعالیت دارند، بر این عقیده‌اند که بخشی از تولید انواع پسماندها با نحوه خرید و مصرف برخی از اقلام توسط گروهی از شهروندان ساکن این مناطق ارتباط مستقیم دارد.
برای مثال، در مواردی، برخی از شهروندان به دلیل موقعیت اقتصادی پایین یا متوسطی که دارند، به اشتباه انواع میوه‌های نامرغوب را به دلیل قیمت پایین آنها خریداری می‌کنند که تنها‌درصد پایینی از این میوه‌ها قابل مصرف هستند و بقیه آنها را باید دور ریخت که این موضوع باعث می‌شود تولید زباله در این بخش افزایش یابد.
در این ارتباط، کارشناسان امور بازیافت معتقدند زباله‌های مختلفی که در خانه هریک از شهروندان تولید می‌شود اگر به درستی مدیریت شود، هرچند به ظاهر ارتباطی با اقتصاد خانواده پیدا نمی‌کند، ولی در ارتباط با اهداف کلانی که در پس آن نهفته است، سود آن به خانواده‌ها هم باز می‌گردد.
به نظر می‌رسد برای موفقیت در این زمینه به فرهنگسازی بیشتر میان شهروندان نیاز است تا به مرور فرهنگ صحیح مصرف و مواجهه با انواع پسماندها در بین عموم شهروندان نهادینه شود، چراکه در کشورهای پیشرفته صنعتی با سرمایه‌گذاری مناسب برای بازیافت انواع زباله‌ها و آموزش همگانی برای جداسازی زباله‌ها از مبدأ، توانسته از زباله‌های جمع‌آوری شده برای تولیدات جدید استفاده و از بروز خسارات بیشتر به محیط‌زیست، تا حدی جلوگیری کنند.
اما در کشورهای در حال توسعه وضع چنین نیست و نه تنها سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی برای راه‌اندازی انواع صنایع بازیافت وجود ندارد، بلکه فرهنگ عمومی برای جداسازی انواع زباله‌ها هم آن‌طور که باید و شاید شکل نگرفته است. با این حال، به نظر می‌رسد با تشویق و ترغیب شهروندان به رعایت فرهنگ صحیح بازیافت در ابتدای کار می‌توان فرهنگسازی را عمق بخشید و سپس آن را به تدریج به یک وظیفه شهروندی تبدیل کرد.
